Wykroczenie poruszania się rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego z prędkością większą, niż zbliżoną do prędkości pieszego

Ustawą z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw ustawodawca wprowadził nowy tym wykroczenia.

Zgodnie z nowododanym art. 86a kodeksu wykroczeń (dalej: k.w.), kto, kierując rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego albo poruszając się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na chodniku lub drodze dla pieszych, nie porusza się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego lub nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Przepis wszedł w życie 20 maja 2021 r.

Stosownie do § 1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 lipca 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, od dnia 30 sierpnia 2021 r. strażnicy miejscy są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatów karnego za wykroczenie z art. 86a k.w.

Przepis dotyczy trzech rodzajów pojazdów: roweru, elektrycznej hulajnogi i zbiorczego pojęcia urządzeń transportu osobistego.

Pojęcie roweru było i jest znane. Zgodnie z definicją legalną, rower to pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h (art. 2 pkt 47 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym).

Na mocy nowelizacji ustawy prawo o ruchu drogowym, ustawodawca zdecydował się zdefiniować i dodać do ustawy prawo o ruchu drogowym dwa nowe pojęcia – hulajnogi elektrycznej i urządzenia transportu osobistego (UTO).

Hulajnoga elektryczna została zdefiniowana jako pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe (art. 2 pkt 47b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym).

Z kolei urządzenie transportu osobistego określono jako pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe (art. 2 pkt 47c ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym).

Urządzeniami transportu osobistego będą np.: segway, deskorolka elektryczna tzw. hoverboard, czy monocykl elektryczny.

Jednocześnie prawodawca zdecydował się ograniczyć ustawowo prędkość hulajnóg i urządzeń transportu osobistego do 20 km/h (art. 20 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym).

W kontekście nowego typu rodzajowego wykroczenia rodzi się pytanie, czym jest „prędkość zbliżona do prędkości pieszego” ? W zasadzie w uzasadnieniu ustawy nie wyjaśniono. Wskazano jedynie, że średnia prędkość pieszego wynosi ok. 7 km/h (tj. 2 m/s). Jak podano „(…) analiza danych, dotyczących prędkości ruchu pieszych, przedstawionych w monografii pt. Wypadki drogowe, Vademecum biegłego sądowego pozwala na stwierdzenie, że średnia prędkość pieszego wynosi ok. 7 km/h (tj. 2 m/s). Z analizy wskazanych danych (Wyniki badań prędkości ruchu pieszych [m/s] wg J. Strouhala, K. Kühnela i H. Heina) wynika, iż średnia prędkość normalnego chodu pieszego wynosi około 1,25 m/s (4,5 km/h), szybkiego chodu – ok. 1,75 m/s (6,3 km/h) oraz biegu – ok. 2,65 m/s (ok. 9,54 km/h). Zaznaczyć należy, że są to wartości uśrednione uwzględniające osoby w wieku od 6 do 65 lat i powyżej. Skrajne prędkości ruchu pieszego przyjmowały wartości: 0,8 m/s – 2,88 km/h (normalny chód kobiety w wieku powyżej 65 lat) oraz 7,2 m/s – 25,92 km/h (bieg mężczyzny w wieku 20-35 lat)”. Z kolei z badań prowadzonych w Katedrze Inżynierii Drogowej i Transportowej Politechniki Gdańskiej wynika, że prędkość pieszych w miastach w Polsce zawiera się w przedziale 0,7 – 1,8 m/s (2,5 – 6,5 km/h); średnia prędkość: seniorów i osób z niepełnosprawnościami ruchowymi wynosi 0,8 m/s (2,9 km/h), dzieci 1,0 m/s (3,6 km/h), osób dorosłych 1,2 m/s (4,3 km/h) oraz młodzieży 1,4 m/s (5,0 km/h).

W konsekwencji wypada zadać pytanie, czy prędkość maksymalna elektrycznych hulajnóg i urządzeń transportu osobistego (20 km/h) i średnia prędkość pieszego (7 km/h) są w ocenie ustawodawcy prędkościami zbliżonymi (różnica 13 km/h), czy też ustawodawca uważa, że użytkownicy elektrycznych hulajnóg i urządzeń transportu osobistego będą zmniejszać prędkość prowadzonych pojazdów samodzielnie. Jest to o tyle istotne, że ani elektryczne hulajnogi, ani urządzenia transportu osobistego nie posiadają prędkościomierzy, które pozwoliłyby na kontrolowanie prędkości, jak to ma miejsce w przypadku każdego samochodu. Trudno też uznać za prawidłowe stwierdzenie, iż prędkości te mają być „zbliżone”, skoro elektryczne hulajnogi, czy urządzenia transportu osobistego mogą poruszać się z prędkością prawie trzykrotnie większą niż średnia prędkość pieszego.

W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.