Obecnie kwestię prawa do obrony w postępowaniu karnym regulują 4 akty prawne Unii Europejskiej:
1.Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa do dostępu do adwokata w postępowaniach karnych oraz w postępowaniach związanych z europejskim nakazem aresztowania, a także prawa do poinformowania osób trzecich o pozbawieniu wolności i komunikacji z osobami trzecimi oraz z organami konsularnymi podczas pozbawienia wolności.
Dyrektywa powinna zostać transponowana do krajowego porządku prawnego do dnia 27 listopada 2016 r.
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1919 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie pomocy prawnej z urzędu dla podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym oraz dla osób, których dotyczy wniosek w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania.
Dyrektywa powinna zostać transponowana do krajowego porządku prawnego do dnia 25 maja 2019 r.
3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/800 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym.
Dyrektywa powinna zostać transponowana do krajowego porządku prawnego do dnia 11 czerwca 2019 r.
4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/343 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym.
Dyrektywa powinna zostać transponowana do krajowego porządku prawnego do dnia 1 kwietnia 2018 r.
Zgodnie z art. 288 akapit 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dyrektywa wiąże państwo członkowskie, do którego jest kierowana, w zakresie rezultatu, który ma zostać osiągnięty, pozostawiając mu swobodę wyboru formy i środków wdrożenia dyrektywy.
Brak transpozycji dyrektywy może skutkować bezpośrednim stosowaniem jej przepisów. Oznacza to, że sądy mogą w miejsce polskich przepisów sprzecznych z dyrektywą, stosować przepisy dyrektywy. Ponadto sądy mogą podważać legalność czynności procesowych przeprowadzonych w toku postępowania przygotowawczego sprzecznych z wymogami dyrektywy.
Wszystkie dyrektywy zostaną omówione na blogu.
W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.