Międzynarodowy Dzień Wymiaru Sprawiedliwości

W dniu 23 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wymiaru Sprawiedliwości. 23 maja 1992 r. w wyniku eksplozji na autostradzie zginął Sędzia Giovanni Falcone. Zamach zorganizowała cosa nostra. Dla zabicia Sędziego, włoska mafia użyła 500 kg dynamitu i wysadziła 100 m autostrady niedaleko Palermo.

Sędzia Falcone znany był z bezkompromisowej walki z włoską mafią. Mimo iż wcześniej zabito szefów wydziału sędziów śledczych – Cesare Terranove, Rocco Chinniciego, jak również prefekta Palermo – generała Carla Alberta Dalli Chiesy, dowódcę policji w Palermo – Emanuele Basile, Sędziego Gaetano Coste, Falcone ścigał włoską mafię i nie dał się zastraszyć.

Dzięki doświadczeniu zdobytemu w sądzie upadłościowym i analizie dokumentów finansowych, Sędzia Falcone uderzył w najczulszy punkt sycylijskiej mafii – konta bankowe. Potrafił odnaleźć brudne pieniądze na kontach bossów cosa nostry i odróżnić brudne pieniądze od tych legalnych.

Sędziemu Falcone udało się nakłonić do współpracy mafiosów cosa nostry i złamania „omerty” – mafijnej przysięgi. Jednym z nich był Tommasso Buscetta. To dzięki jego zeznaniom udało się postawić włoską mafię przed sądem.

Sędzia Falcone i Sędzia Borselino byli oskarżycielami w maksiprocesie (wł. maxiprocesso) – największym procesie przeciwko włoskiej mafii. Proces trwał od 10 lutego 1986 r. do 16 grudnia 1987 r. W ramach maksiprocesu skazano 362 członków mafii, w tym ponad 100 zaocznie.

19 lipca 1992 r. zabito Sędziego Paolo Borsellino – przyjaciela, kolegę z lat młodości, najbliższego współpracownika Sędziego Giovanniego Falcone, jednego z oskarżycieli w maksiprocesie, który także nie dał się zastraszyć włoskiej mafii.

Słynny jest cytat Paolo Borsellino, przypisywany Giovanniemu Falcone „Ci, którzy się boją, umierają codziennie. Ci, którzy się nie boją, umierają tylko raz” (wł. „Chi ha paura muore ogni giorno. Chi non ha paura muore una volta sola”). Te słowa stanowią parafrazę działa Williama Shakespeare, Juliusz Cezar (akt II, scena II). Spotkać można różne tłumaczenia fragmentu „Tchórz, zanim umrze, kona wiele razy; Walecznych jedna tylko śmierć spotyka”, „Trwożliwy stokroć umiera przed śmiercią; Mężny raz tylko czuje śmierci gorycz”, „Lękliwy stokroć umiera przed śmiercią; Mężny kosztuje jej tylko raz jeden”. Słowa Sędziego Borsellino miały ukazywać motto jakim kierował się Sędzia Falcone w swojej pracy i życiu, nie zważając na groźby, pogróżki, czy pierwszy – nieudany zamach bombowy na jego życie.

Zleceniodawca obu zabójstw – szef cosa nostry Salvatore Riina został zatrzymany 15 stycznia 1993 r. Zmarł w 2017 r. odbywając kary (l.m.) dożywotniego pozbawienia wolności.