Uchwała Sądu Najwyższego w sprawie zadośćuczynienia dla osób najbliższych poszkodowanego nr 2

W dniu 22 października 2019 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w składzie 7 sędziów wydał w sprawie I NSNZP 2/19 uchwałę:
„Osobie bliskiej poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego rozstroju zdrowia, nie przysługuje zadośćuczynienie pieniężne na podstawie art. 448 k.c.”.

Uchwała stanowi odpowiedź na przedstawione przez skład 3 sędziów SN Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych zagadnienie prawne:
„1. Czy najbliższym członkom rodziny poszkodowanego, który w wyniku czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego rozstroju zdrowia, przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne z tytułu naruszenia ich własnego dobra osobistego na podstawie art. 448 w zw. z art. 24 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. 2019, poz. 1145), czy też – w przypadku uznania, że nie istnieje dobro osobiste w postaci więzi rodzinnych – najbliższym członkom rodziny poszkodowanego przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego lub art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego?”
„2. Czy sąd może odmówić przyznania zadośćuczynienia za krzywdę najbliższemu członkowi rodziny osoby, która w wyniku czynu niedozwolonego doznała ciężkiego i trwałego rozstroju zdrowia, jeżeli najbliższy członek rodziny w związku z zaistniałym zdarzeniem zrezygnował z utrzymania więzi rodzinnych?”.

Uchwała wprowadza spór w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Izba Cywilna w składzie 7 sędziów uchwaliła bowiem 27 marca 2018 r., że „Sąd może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu”.

Tym samym obecnie występują dwie sprzeczne ze sobą uchwały dotyczące przedmiotowego zagadnienia.

W świetle powyższego, wydaje się, że kwestią czasu jest wniosek o wyjaśnienie rozbieżności w wykładni przepisów, które ujawniły się w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Tym razem jednak, uznając znaczenie dla praktyki sądowej lub powagi występujących wątpliwości, zagadnienie takie stanie się przedmiotem oceny całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego lub składu 2 lub więcej Izb połączonych Sądu Najwyższego albo pełnego składu Sądu Najwyższego. W takim wypadku uchwały takie uzyskają moc zasady prawnej.

W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.