Kontrakt (umowa) z młodym zawodnikiem sportowym (sportowcem)

Umowa pomiędzy klubem sportowym, a zawodnikiem określana jest mianem kontraktu zawodnika.

W zakresie postanowień umownych istnieje swoboda umów (art. 353¹ kodeksu cywilnego – dalej: k.c.). Niektóre związki sportowe przygotowały jedynie minimalne standardy, którym powinien odpowiadać kontrakt z zawodnikiem, który nie ukończył 18 lat.

Przykładem związku, który wprowadził regulacje w zakresie umów z zawodnikami, którzy nie ukończyli 18 lat (Kontrakt U18) jest Polski Związek Piłki Nożnej (dalej: PZPN). Od dnia 27 marca 2015 r. obowiązuje uchwała nr III/54 Zarządu PZPN z dnia 27 marca 2015 r. (dalej: uchwała) Minimalne wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej.

Jak wskazuje tytuł uchwały ma ona na celu ustanowienie minimalnych wymagań dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej, grających w Polsce. Oprócz postanowień dotyczących kontraktów z pełnoletnimi sportowcami, uchwała odnosi się także do młodych sportowców.

Zgodnie z art. 3 uchwały, kontrakt U18 oznacza Kontrakt pomiędzy Klubem a Zawodnikiem, który na dzień jego zawarcia ukończył 15 rok życia, a nie ukończył 18 roku życia.

Stosownie do przepisów kodeksu cywilnego, pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje osoba, która ukończyła 18 lat. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych uzyskuje osoba, która ukończyła lat 13.

Ponieważ młody zawodnik (małoletni według kodeksu cywilnego) jest osobą o ograniczonej zdolności do czynności prawnych (zob. art. 8-22 k.c.), czynność prawna polegająca na zawarciu umowy z klubem musi nastąpić za zgodą przedstawiciela ustawowego. Zgoda taka może być wyrażona także po dokonaniu czynności.

W uchwale przyjęto, że wszelkie postanowienia kontraktu sprzeczne z treścią uchwały lub z celami i zasadami uprawiania piłki nożnej są nieważne. Jeżeli nieważnością dotknięta jest tylko część kontraktu, kontrakt pozostaje w mocy co do pozostałej części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością kontrakt nie zostałby zawarty. Jednocześnie na korzyść zawodników przyjęto, że postanowienia kontraktu oraz regulaminu wewnątrzklubowego nie mogą być mniej korzystne niż przepisy niniejszej uchwały.

Kwestia kontraktów U18 została uregulowana w art. 13 uchwały.

Kontrakt U18 może być zawarty wyłącznie przez zawodnika, który w momencie jego podpisania ukończył 15 rok życia, a nie ukończył 18 roku życia.

Kontrakt U18 może być zawarty na okres nie dłuższy niż 3 lata. Wszelkie postanowienia dotyczące dłuższe go okresu obowiązywania Kontraktu U18 są nieważne.

Kontrakt U18 z zawodnikiem, który nie ukończył 18 roku życia może być zawarty wyłącznie za zgodą przedstawicieli ustawowych lub innych opiekunów prawnych. Podpisy tych osób winny znajdować się na kontrakcie, obok podpisu zawodnika. Zgoda przedstawicieli ustawowych lub innych opiekunów prawnych może zostać wyrażona w formie odrębnego oświadczenia z poświadczonymi notarialnie podpisami tych osób.

W razie braku zgody przedstawicieli ustawowych lub innych opiekunów prawnych, zawodnik, który nie ukończył 18 roku życia, może wystąpić do sądu opiekuńczego o wydanie zezwolenia na podpisanie kontraktu U18.

Kontrakt U18 jest jedyną umową regulującą stosunki prawne w zakresie uprawiania sportu piłki nożnej zawieraną pomiędzy klubem a zawodnikiem, który nie ukończył 18 roku życia. Inne umowy w tym zakresie są bezwzględnie nieważne.

Kontrakt U18 obowiązujący w dniu ukończenia przez zawodnika 18 roku życia zachowuje w pełni ważność do upływu okresu jego obowiązywania. Bez znaczenia pozostaje osiągnięcie przez zawodnika pełnoletności.

Uchwała wprowadza wymogi formalne umowy z zawodnikiem, który nie ukończył 18 roku życia. Każdy kontrakt U18 musi:
1) formułować prawa i obowiązki stron kontraktu U18, ze szczególnym uwzględnieniem wieku zawodnika i terminu obowiązywania kontraktu U18,
2) określać zasadnicze, miesięczne wynagrodzenie zawodnika przez cały okres
obowiązywania kontraktu U18, w wysokości nie mniejszej niż 500 zł miesięcznie brutto,
3) formułować obowiązek klubu w zakresie zapewnienia zawodnikowi podlegającemu ustawowemu obowiązkowi nauki w okresie obowiązywania kontraktu, którego miejsce stałego pobytu znajduje się ponad 25 km od siedziby klubu, miejsca zamieszkania w trakcie roku szkolnego, w bliskim jej sąsiedztwie,
4) zawierać podpisy zawodnika, jego przedstawicieli ustawowych oraz upełnomocnionych przedstawicieli klubu.

Kontrakt U18 może określać zasady zwrotu kosztów podróży poniesionych przez zawodnika w związku z udziałem w meczach, a także zwrotu kosztów na wydatki na sprzęt piłkarski, ubezpieczenie i szkolenie.

Oferta podpisania pierwszego kontraktu U18 może zostać złożona zawodnikowi najwcześniej na 60 dni przed ukończeniem przez niego 15 roku życia. Ofertę taką należy przedstawić zawodnikowi oraz jego przedstawicielom ustawowym. Powinna ona zawierać pod rygorem nieważności: imię, nazwisko zawodnika, określenie okresu obowiązywania kontraktu, propozycję zasad niczego, miesięcznego wynagrodzenia zawodnika przez cały okres obowiązywania kontraktu, podpis upoważnionych przedstawicieli klubu. Zawodnik ma 14 dni na ustosunkowanie się na piśmie do propozycji klubu, pod rygorem nieważności. Odmowa podpisania kontraktu powoduje, że zawodnik zachowuje status amatora, ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami prawnymi.

Klubowi oraz zawodnikowi nie przysługuje prawo do jego jednostronnego wypowiedzenia, ani też odstąpienia od kontraktu.

Zawodnikowi przysługuje prawo do jednostronnego rozwiązania kontraktu z winy klubu poprzez oświadczenie złożone klubowi w formie pisemnej pod rygorem nieważności gdy:
1. klub opóźnia się z zapłatą na rzecz zawodnika wynagrodzenia indywidualnego należnego mu z tytułu profesjonalnego uprawiania piłki nożnej za okres co najmniej dwóch miesięcy, pod warunkiem, iż po upływie tego okresu zawodnik wyznaczy pisemnie klubowi dodatkowy termin zapłaty, nie krótszy niż 14 dni, z zastrzeżeniem, iż brak zapłaty zaległości w pełnej wysokości spowoduje możliwość skorzystania z prawa do jednostronnego rozwiązania kontraktu z winy klubu;
2. klub ze swojej winy zaniechał zgłoszenia zawodnika do rozgrywek ligowych, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone w terminie jednego miesiąca od daty zamknięcia okresu zmiany przynależności klubowej zgodnie z obowiązującymi przepisami PZPN;
3. klub ze swojej winy zaniechał obowiązkowego ubezpieczenia zawodnik a od następstw nieszczęśliwych wypadków w sporcie i na skutek czego zawodnik nie otrzymał należnego mu świadczenia ubezpieczeniowego lub jego równowartości od klubu albo klub nie przedstawił dowodu zawarcia umowy ubezpieczenia w terminie 14 dni od daty pisemnego zgłoszenia takiego żądania przez zawodnika, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone w terminie jednego miesiąca od daty wystąpienia któregokolwiek ze zdarzeń;
4. klub nie zapewnia zawodnikowi leczenia lub rehabilitacji po kontuzji doznanej czasie gry w ramach współzawodnictwa sportowego lub treningu lub odmawia pokrycia kosztów leczenia lub rehabilitacji poniesionych przez zawodnika, na które zawodnik uprzednio otrzymał od klubu pisemną zgodę, w ramach której klub zaakceptował szacowane koszty leczenia lub rehabilitacji, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone w terminie jednego miesiąca od daty wystąpienia któregokolwiek ze zdarzeń;
5. klub został przeniesiony do niższej klasy rozgrywkowej na skutek innych zdarzeń niż rywalizacja sportowa, na podstawie prawomocnego orzeczenia wydanego przez właściwy organ dyscyplinarny PZPN, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone w terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego.

Klubowi przysługuje prawo do jednostronnego rozwiązania kontraktu z winy zawodnika poprzez oświadczenie złożone zawodnikowi w formie pisemnej pod rygorem nieważności gdy:
1. zawodnik został skazany prawomocnym wyrokiem wydanym przez sąd powszechny za przestępstwo umyślne ścigane z urzędu, pod warunkiem iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone w terminie jednego miesiąca od daty uzyskania potwierdzonej urzędowo informacji o tym fakcie;
2. zawodnik został ukarany karą dyskwalifikacji nie krótszą niż 3 miesiące, orzeczoną przez właściwy organ dyscyplinarny, pod warunkiem iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone terminie jednego miesiąca od daty uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego;
3. Wobec zawodnika obowiązuje przez okres co najmniej 3 miesięcy środek zapobiegawczy w postaci zakazu uczestnictwa w rozgrywkach mistrzowskich i pucharowych, który został zastosowany na podstawie orzeczenia właściwego organu dyscyplinarnego, które stało się prawomocne;
4. zawodnik co najmniej trzykrotnie w okresie następujących po sobie sześciu miesięcy (niezależnie czy w roku kalendarzowym czy w Sezonie rozgrywkowym) bez przedstawienia klubowi pisemnego usprawiedliwienia w terminie 7 dni od nieobecności, nie był obecny na zajęciach treningowych, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone odpowiednio do dnia 10 stycznia lub 10 lipca w zależności od tego, czy nieobecność zawodnika miała miejsce w okresie sześciu miesięcy zakończonym przed upływem jednej z wyżej wymienionych dat;
5. zawodnik brał udział w jakichkolwiek zakładach bukmacherskich dotyczących jakichkolwiek rozgrywek piłkarskich, pod warunkiem iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone terminie jednego miesiąca od daty uzyskania potwierdzonej informacji o tym fakcie.

Klubowi przysługuje prawo do jednostronnego rozwiązania kontraktu bez winy zawodnika poprzez oświadczenie złożone zawodnikowi w formie pisemnej pod rygorem nieważności gdy
1. zawodnik, za wyjątkiem bramkarza, wystąpił w mniej niż 10% oficjalnych meczów rozegranych przez klub w rozgrywkach mistrzowskich i pucharowych w pierwszej drużynie seniorów w całym sezonie poprzedzającym sezon, w którym klub składa oświadczenie o jednostronnym rozwiązaniu kontraktu, pod warunkiem złożenia takiego oświadczenia w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia okresu zmiany przynależności klubowej, zgodnie z obowiązującymi przepisami PZPN;
2. zawodnik z powodu kontuzji lub choroby, stwierdzonej zaświadczeniem lekarskim, nie wystąpił w oficjalnych meczach rozegranych przez klub w rozgrywkach mistrzowskich i pucharowych przez okres dłuższy niż łącznie 180 dni w roku kalendarzowym lub w sezonie rozgrywkowym, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone odpowiednio do dnia 10 stycznia lub 10 lipca;
3. po spadku klubu do niższej klasy rozgrywkowej na skutek rywalizacji sportowej, pod warunkiem, iż oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu zostanie złożone do dnia 10 lipca, a klub nie będzie posiadać wobec zawodnika żadnych zaległości w wypłacie wynagrodzenia kontraktowego oraz klub wypłaci zawodnikowi odszkodowanie w wysokości stanowiącej równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia indywidualnego należnego zawodnikowi z tytułu profesjonalnego uprawiania piłki nożnej, chyba że strony uzgodnią zmianę warunków kontraktu.

Kontrakt U18 może zostać rozwiązany przez Izbę. Każdej ze stron przysługuje prawo skierowania wniosku do Izby o rozwiązanie kontraktu z winy jednej ze stron lub z przyczyn niezawinionych przez strony, w innych przypadkach niż wskazane wyżej. Rozpoznając sprawę Izba w każdym przypadku indywidualnie ocenia czy w danej sprawie doszło do rażącego naruszenia przez klub lub zawodnika obowiązków kontraktowych. Rozwiązanie kontraktu następuje z dniem prawomocnego rozstrzygnięcia Izby, chyba że orzeczeniu wydanemu w pierwszej instancji zostanie nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Przeciwne postanowienia kontraktu U18 są nieważne.

Kontrakt U18 może być rozwiązany w każdej chwili na podstawie zgodnego oświadczenia stron wyrażonego pod rygorem nieważności w formie pisemnej.

Wypada uznać, że kontrakty z młodymi sportowcami stają się coraz powszechniejsze. Kluby zdają sobie sprawę z tego, że talent i umiejętności rozwija się od najmłodszych lat. Wiedzą, że przygotowywanie młodego sportowca w szkółkach, akademiach, klubach pozwala na zwiększanie jego umiejętności od dzieciństwa pod okiem trenerów. Klub natomiast otrzymuje ukształtowanego zawodnika, którego wartość będzie znacząco wzrastać. Jest to więc inwestycja klubu.

W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.