Wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnień prawnych dotyczących kredytów denominowanych i indeksowanych w walutach obcych

W dniu 25 marca 2021 r. skład całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego rozpatrzy w sprawie III CZP 11/21 wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnień prawnych dotyczących kredytów denominowanych i indeksowanych w walutach obcych:

1. Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów ?

W razie odpowiedzi przeczącej na powyższe pytanie:

2. Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie ?

3. Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie ?

Niezależnie od treści odpowiedzi na pytania 1-3:

4. Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość ?

5. Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty ?

6. Czy, jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę ?

Zgodnie z art. 87 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017r. o Sądzie Najwyższym, uchwały składu całej izby, z chwilą ich podjęcia, uzyskują moc zasad prawnych.

Zasada prawna wiąże wyłącznie Sąd Najwyższy.

Art. 88 § 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017r. o Sądzie Najwyższym stanowi, że odstąpienie od zasady prawnej uchwalonej przez izbę Sądu Najwyższego, wymaga ponownego rozstrzygnięcia w drodze uchwały przez właściwą izbę Sądu Najwyższego.

Sąd powszechny nie jest związany uchwałami Sądu Najwyższego, którym nadano moc zasady prawnej. Niemniej w orzecznictwie przyjęto, że „Sąd powszechny, rozpoznający sprawę, nie jest związany uchwałami Sądu Najwyższego, nawet o mocy zasady prawnej, jeżeli nie zostały wydane w tej samej sprawie. Nie może być jednak wątpliwości, że zajęcie odmiennego stanowiska wymaga przedstawienia argumentacji, która mogłaby skłonić Sąd Najwyższy do rozważenia potrzeby przedstawienia określonego zagadnienia składowi pełnej izby. W przeciwnym razie mogłoby dojść do unicestwienia tej funkcji Sądu Najwyższego, którą jest czuwanie nad jednolitością orzecznictwa (…)” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2017 r., V CSK 466/16).

W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.