Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego

Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1469) została w dniu 6 sierpnia 2019 r. ogłoszona w Dzienniku Ustaw.

Część przepisów wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy tj. 21 sierpnia 2019 r., część po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy tj. 7 listopada 2019 r., część po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy tj. 7 lutego 2019 r., a część po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy tj. 7 sierpnia 2019 r.

I. w art. 4¹ k.p.c. pojawia się pojęcie nadużycia prawa procesowego. W uzasadnieniu projektu wymienia się typowe sytuacje nadużycia prawa procesowego:
1) wnoszenie jako pozwu pisma niezawierającego żądania rozpoznania sprawy sądowej,
2) wnoszenie pozwu oczywiście bezzasadnego,
3) wnoszenie szeregu wniosków o wyłączenie sędziego,
4) wnoszenie szeregu zażaleń w tym samym lub zbliżonym przedmiocie,
5) wnoszenie szeregu wniosków o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku.

Zgodnie z nowym art. 226² k.p.c. w przypadku gdy sąd stwierdzi nadużycie przez stronę prawa procesowego, może w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie:
1) stronę nadużywającą skazać na grzywnę;
2) niezależnie od wyniku sprawy, odpowiednio do spowodowanej tym nadużyciem prawa procesowego zwłoki w jej rozpoznaniu, włożyć na stronę nadużywającą obowiązek zwrotu kosztów w części większej, niż wskazywałby wynik sprawy, a nawet zwrotu kosztów w całości;
3) na wniosek strony przeciwnej:
a) przyznać od strony nadużywającej koszty procesu podwyższone odpowiednio do spowodowanego tym nadużyciem zwiększenia nakładu pracy strony przeciwnej na prowadzenie sprawy, nie więcej jednak niż dwukrotnie,
b) podwyższyć stopę odsetek zasądzonych od strony, której nadużycie spowodowało zwłokę w rozpoznaniu sprawy, za czas odpowiadający tej zwłoce, z tym że stopa może zostać podwyższona nie więcej niż dwukrotnie; przepisów o maksymalnej dopuszczalnej wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie nie stosuje się.”;

II. w art. 9¹ k.p.c. pojawia się prawo utrwalania przez strony i uczestników postępowania przebiegu posiedzeń sądowych. Zgodnie z nowelizacją, nie jest wymagane zezwolenie sądu na utrwalanie przez strony lub uczestników postępowania przebiegu posiedzeń i innych czynności sądowych, przy których są obecni, za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk (art. 9¹ § 1 k.p.c.). Strony i uczestnicy postępowania uprzedzają sąd o zamiarze utrwalenia przebiegu posiedzenia lub innej czynności sądowej za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk (art. 9¹ § 2 k.p.c.). Sąd zakazuje stronie lub uczestnikowi postępowania utrwalenia przebiegu posiedzenia lub innej czynności sądowej za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli posiedzenie lub jego część odbywa się przy drzwiach zamkniętych lub sprzeciwia się temu wzgląd na prawidłowość postępowania (art. 9¹ § 3 k.p.c.).

III. w art. 31 § 2 k.p.c. pojawia się zapis, że przepisów o właściwości przemiennej sądu nie będą miały zastosowania w sprawach przeciwko konsumentom.

IV. w art. 35¹ k.p.c. wprowadza się możliwość wytoczenia powództwa o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda.

V. w art. 37¹ k.p.c. wprowadza się możliwość wytoczenia powództwa o roszczenie wynikające z czynności bankowej przeciwko bankowi, innej jednostce organizacyjnej uprawnionej do wykonywania czynności bankowych lub ich następcom prawnym przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda.

VI. w art. 49 k.p.c. dodaje się § 2, zgodnie z którym za okoliczność, tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie, nie uważa się wyrażenia przez sędziego poglądu co do prawa i faktów przy wyjaśnianiu stronom czynności sądu lub nakłanianiu do ugody.

VII w art. 98 k.p.c. dodaje się § 1¹ i § 1². Zmiana dotyczy żądania odsetek od zwrotu kosztów procesu. Zgodnie z pierwszym paragrafem, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu – za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. Drugi przepis przewiduje, że w szczególnie uzasadnionym przypadku, na wniosek strony, która w toku procesu poniosła szczególnie wysoki wydatek podlegający zwrotowi, sąd może przyznać jej odsetki przewidziane w § 1¹ od kwoty równej temu wydatkowi za czas od dnia jego poniesienia przez stronę do dnia zapłaty.

VIII. w art. 110 k.p.c. przewiduje się, że sąd może zasądzić od świadka, biegłego, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego – po ich wysłuchaniu – zwrot kosztów wywołanych ich rażącą winą.

IX. w art. 130^1a k.p.c. przewiduje się, że niezachowanie warunków formalnych pisma procesowego wniesionego przez profesjonalnego pełnomocnika będzie skutkowało jego zwrotem bez wezwania do poprawienia lub uzupełnienia. W zarządzeniu o zwrocie pisma wskazuje się braki, które stanowią podstawę zwrotu. W terminie tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma strona może je wnieść ponownie. Jeżeli pismo to nie jest dotknięte brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek ten nie następuje w przypadku kolejnego zwrotu pisma, chyba że zwrot nastąpił na skutek braków uprzednio niewskazanych (§ 1-3).

X. w art. 130³ § 2 k.p.c. usunięto zapis o piśmie rozszerzającym powództwo, co będzie ukruci praktykę nieopłacania pism rozszerzających powództwo, prosząc o jego rozliczenie w orzeczeniu kończącym.

XI. w art. 131 k.p.c. precyzuje się możliwość doręczania pism przez komornika sądowego. Zmiana ta już była, niemniej teraz, ze zmianą, wiąże się dodanie art. 3a i 3b w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

XII. w art. 133 k.p.c. dokonuje się jasnego zapisu, że pisma procesowe lub orzeczenia dla przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej doręcza się na adres do doręczeń udostępniony w tej ewidencji, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń. Pisma procesowe lub orzeczenia dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru sądowego doręcza się na adres udostępniony w tym rejestrze, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń. Jeżeli ostatni udostępniony adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, który podlegałby udostępnieniu, adres wykreślony jest uważany za adres udostępniony w rejestrze (§ 2¹ i 2²).

XIII. w art. 1391 k.p.c. znika de facto „fikcja doręczeń”. Mimo utrzymania art. 139 § 1 k.p.c. Jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia zgodnie z art. 139 § 1 zdanie drugie, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających i nie ma zastosowania art. 139 § 2–31 lub inny przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia, przewodniczący zawiadamia o tym po-woda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika (§ 1). Powód w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania, o którym mowa w § 1, składa do akt potwierdzenie doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika albo zwraca pismo i wskazuje aktualny adres pozwanego lub dowód, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie. Po bezskutecznym upływie terminu stosuje się przepis art. 177 § 1 pkt 6 (§ 2).

XIV. w art. 156¹ k.p.c. wprowadza się instytucję sądowego pouczenia. Zgodnie z regulacją, w miarę potrzeby na posiedzeniu przewodniczący może pouczyć strony o prawdopodobnym wyniku sprawy w świetle zgłoszonych do tej chwili twierdzeń i dowodów.

XV. w art. 156² k.p.c. wprowadza instytucję sądowego pouczenia dotyczącą postawy prawnej rozstrzygnięcia. Jeżeli w toku posiedzenia okaże się, że o żądaniu lub wniosku strony można rozstrzygnąć na innej podstawie prawnej, niż przez nią wskazana, uprzedza się o tym strony obecne na posiedzeniu.

XVI. pojawia się grupa przepisów – art. 191¹ k.p.c., art. 391¹ k.p.c., art. 398² k.p.c. dotyczące „oczywistej bezzasadności pisma”. W art. 191¹ k.p.c. przewiduje się, że jeżeli z treści pozwu i załączników oraz okoliczności dotyczących sprawy, a także faktów, o których mowa w art. 228, wynika oczywista bezzasadność powództwa, stosuje się przepisy § 2–4. Gdyby czynności, które ustawa nakazuje podjąć w następstwie wniesienia pozwu, miały być oczywiście niecelowe, można je pominąć. W szczególności można nie wzywać powoda do usunięcia braków, uiszczenia opłaty, nie sprawdzać wartości przedmiotu sporu ani nie przekazywać sprawy. Sąd może oddalić powództwo na posiedzeniu niejawnym, nie doręczając pozwu osobie wskazanej jako pozwany ani nie rozpoznając wniosków złożonych wraz z pozwem. Uzasadnienie wyroku sporządza się na piśmie z urzędu. Powinno ono zawierać jedynie wyjaśnienie, dlaczego powództwo zostało uznane za oczywiście bezzasadne. Wyrok z uzasadnieniem sąd z urzędu doręcza tylko powodowi z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia.

XVII. w części pierwszej w księdze pierwszej w tytule VI w dziale II po rozdziale 2 dodaje się rozdział 2a w brzmieniu: „Rozdział 2a Organizacja postępowania”. Rozdział obejmuje art. 205¹-205¹² k.p.c. Najciekawsze i najważniejsze przepisy dotyczą posiedzenia przygotowawczego i planu rozprawy.

XVIII. uchyla się art. 207 k.p.c.

XIX. uchyla się art. 217 k.p.c.

XX. w art. 226¹ k.p.c. wprowadza się możliwość zastąpienia wysłuchania stron lub innych osób, oświadczeniami lub pismami procesowymi. Stosownie bowiem do wspomnianego przepisu, ilekroć ustawa przewiduje wysłuchanie stron lub innych osób, stosownie do okoliczności może się to odbyć przez wezwanie stron do złożenia odpowiednich oświadczeń na posiedzeniu albo wyznaczenie terminu do zajęcia stanowiska w piśmie procesowym lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość, o ile dają one pewność co do osoby składającej oświadczenie.

XXI. w art. 228 k.p.c. uzupełnia się brak konieczności dowodzenia informacji, które są powszechnie dostępne. W § 2 przewidziano, że nie wymagają dowodu również fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna oraz fakty znane sądowi z urzędu, jednakże sąd powinien zwrócić na nie uwagę stron.

XXII. w art. 235¹ k.p.c. ustanawia się konieczność oznaczenia dowodu w sposób umożliwiający przeprowadzenie go oraz wyszczególnić fakty, które mają zostać wykazane tym dowodem. Oznacza to, że wnioskodawca ma obowiązek wskazać dowód i podać okoliczność na jaką jest wnioskowany.

XXIII. w art. 235² k.p.c. ustanawia się podstawę oddalenia wniosku dowodowego. Sąd może w szczególności pominąć dowód:
1) którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;
2) mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;
3) nieprzydatny do wykazania danego faktu;
4) niemożliwy do przeprowadzenia;
5) zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania;
6) gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom art. 235¹, a strona mimo wezwania nie usunęła tego braku.

XXIV. w art. 242¹ k.p.c. wprowadza się nałożenie na wnioskującego obowiązku dołożenia starań, by świadek, biegły, czy inna osoba stawiła się w wyznaczonym czasie i miejscu. Przepis będzie stanowił, że strona, która wnosiła o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub innej osoby, powinna dołożyć starań, by osoba ta stawiła się w wyznaczonym czasie i miejscu, w szczególności zawiadomić ją o obowiązku, czasie i miejscu stawiennictwa.

XXV. w art. 271¹ k.p.c. wprowadza się możliwość złożenia przez świadka zeznań na piśmie. Przepis będzie przewidywał, że świadek składa zeznanie na piśmie, jeżeli sąd tak postanowi. W takim przypadku świadek składa przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia. Świadek jest obowiązany złożyć tekst zeznania w sądzie w terminie wyznaczonym przez sąd. Przepisy art. 165 § 2, art. 274 § 1 i art. 276 stosuje się odpowiednio.

XXVI. w art. 271² k.p.c. wprowadza się regulację znaną z art. 192 kodeksu postępowania karnego. Jeżeli sąd poweźmie wątpliwość co do zdolności spostrzegania lub komunikowania spostrzeżeń przez świadka, może zarządzić przesłuchanie go z udziałem biegłego lekarza lub psychologa, a świadek nie może się temu sprzeciwić.

XXVII. w art. 278¹ k.p.c. uregulowano kwestię znaną z praktyki. Przenoszenie opinii biegłych z jednego postępowania do drugiego. Najczęściej kwestia ta dotyczyła załączania opinii biegłych ze spraw karnych do spraw cywilnych. Przepis uzyska brzmienie: Sąd może dopuścić dowód z opinii sporządzonej na zlecenie organu władzy publicznej w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę.

XXVIII. w art. 326 k.p.c. wydłuża się termin do wydania wyroku. Obecnie sąd może odroczyć publikację orzeczenia na okres do 2 tygodni. Po zmianie, jeżeli sprawa jest szczególnie zawiła, materiał sprawy jest szczególnie obszerny lub sąd jest znacznie obciążony czynnościami w innych sprawach, termin ten wyjątkowo może wynosić miesiąc po dniu zamknięcia rozprawy.

XXIX. w art. 326 k.p.c. wprowadza się także możliwość odstąpienia od odczytania sentencji i podania zasadniczych powodów rozstrzygnięcia. Przepis będzie stanowił, że jeżeli na ogłoszenie wyroku nikt się nie stawił, włączając publiczność, przewodniczący lub sędzia sprawozdawca może zarządzić odstąpienie od odczytania sentencji i podania zasadniczych powodów rozstrzygnięcia. W takim przypadku wyrok uważa się za ogłoszony z chwilą zakończenia posiedzenia. Sentencję należy jednak odczytać, jeżeli będzie wygłaszane uzasadnienie wyroku.

XXX. w art. 328 k.p.c. dodaje się konieczność wskazania, czy wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku dotyczy całości orzeczenia, czy też wyłącznie jego części.

XXXI. w art. 368 k.p.c. wprowadza się § 1¹, 1², 1³. W zarzutach co do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia należy wskazać fakty ustalone przez sąd pierwszej instancji niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy lub istotne dla rozstrzygnięcia fakty nieustalone przez sąd pierwszej instancji. Powołując nowe fakty lub dowody, należy uprawdopodobnić, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Powołując fakt wykazany dowodem utrwalonym za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, należy oznaczyć część zapisu dotyczącą tego faktu.

XXXII. w art. 369 k.p.c. dodaje się § 1¹ wydłużający termin do wniesienia apelacji, gdy sąd przedłużył termin do sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku. Zgodnie z zapisem, w przypadku przedłużenia terminu do sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku termin, o którym mowa w § 1, wynosi trzy tygodnie. O terminie tym sąd zawiadamia stronę doręczając jej wyrok z uzasadnieniem. Jeżeli w zawiadomieniu termin ten wskazano błędnie, a strona się do niego zastosowała, apelację uważa się za wniesioną w terminie.

XXXIII. w art. 386 k.p.c. wprowadza się nowatorskie, acz budzące wątpliwości rozwiązanie polegające na rozpoznawaniu sprawy po uchyleniu wyroku przez sąd w tym samym składzie. § 5 brzmieć będzie: W przypadku uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sąd rozpoznaje ją w tym samym składzie, chyba że nie jest to możliwe lub powodowałoby nadmierną zwłokę w postępowaniu. To ciekawe, albowiem w nowododanym art. 394^1a § 1, który przejmuje treści dotychczasowego art. 394, przyjmuje się, że zażalenie na określone zdarzenia przysługuje do innego składu sądu pierwszej instancji przysługuje na postanowienia tego sądu. Podobne rozwiązanie przewidziano w art. 394² § 1, gdzie zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienie tego sądu o odrzuceniu apelacji oraz § 1¹, gdzie zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji przysługuje także na postanowienia tego sądu, których przedmiotem jest określone zdarzenie.

XXXIV. w części pierwszej w księdze pierwszej w tytule VII po dziale II dodaje się dział IIa w brzmieniu: „Dział IIa Postępowanie w sprawach gospodarczych”. Jest to powrót postępowania, które istniało już w kodeksie, a które zniesiono. Postępowanie uregulowano w art. 458¹ – 458¹³ k.p.c.

Przepisy stosować się będzie w sprawach gospodarczych. Sprawami gospodarczymi są sprawy:
1) ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej;
2) określone w pkt 1, choćby którakolwiek ze stron zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej
3) ze stosunku spółki oraz dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291–300 i art. 479–490 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505);
4) przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie do stanu poprzedniego lub o naprawienie szkody z tym związanej oraz o zakazanie albo ograniczenie działalności zagrażającej środowisku;
5) z umów o roboty budowlane oraz ze związanych z procesem budowlanym umów służących wykonaniu robót budowlanych;
6) z umów leasingu;
7) przeciwko osobom odpowiadającym za dług przedsiębiorcy, także posiłkowo lub solidarnie, z mocy prawa lub czynności prawnej;
8) między organami przedsiębiorstwa państwowego;
9) między przedsiębiorstwem państwowym lub jego organami a jego organem założycielskim lub organem sprawującym nadzór;
10) z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego;
11) o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym jest orzeczenie sądu gospodarczego prawo-mocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu albo ugoda zawarta przed tym sądem;
12) o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego opartego na prawomocnym lub podlegającym natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniu sądu gospodarczego albo ugodzie zawartej przed tym sądem.

Sprawami gospodarczymi nie są natomiast:
1) podział majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej po jej ustaniu;
2) wierzytelność nabytą od osoby niebędącej przedsiębiorcą, chyba że wierzytelność ta powstała ze stosunku prawnego w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez wszystkie jego strony.

Wróci prekluzja dowodowa (art. 458⁵ k.p.c.).

Wprowadza się zakaz występowania z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych oraz zakaz występowania z powództwem wzajemnym (art. 458⁸ k.p.c.).

Niezwykle ciekawym jest wprowadzenie instytucji „umowy dowodowej”. Strony mogą się umówić o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu w sprawie z określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy. Umowę dowodową zawiera się na piśmie pod rygorem nieważności albo ustnie przed sądem. W przypadku wątpliwości uważa się, że umowa późniejsza utrzymuje w mocy te postanowienia umowy wcześniejszej, które da się z nią pogodzić. Umowa dowodowa zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważna. Zarzut nieważności lub bezskuteczności umowy dowodowej można podnieść najpóźniej na posiedzeniu, na którym powołano się na tę umowę, a jeśli uczyniono to w piśmie procesowym – najpóźniej w następnym piśmie procesowym albo na najbliższym posiedzeniu. Objęcie umową dowodową dowodu przeprowadzonego przed sądem przed jej zawarciem nie pozbawia go mocy dowodowej. Sąd nie dopuści z urzędu dowodu wyłączonego umową dowodową. Fakty, które miałyby zostać wykazane dowodami wyłączonymi przez umowę dowodową, sąd może ustalić na podstawie twierdzeń stron, biorąc pod rozwagę całokształt okoliczności sprawy. Jeżeli ustalenia wymaga rozmiar należnego świadczenia, przepis art. 322 stosuje się odpowiednio (art. 458⁹ k.p.c.).

Wprowadza się ograniczoną możliwość wnioskowania o dopuszczanie dowodu z zeznań świadków. Przepis uzyska brzmienie: Dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 458¹⁰ k.p.c.).

Dodano także możliwość obciążenia kosztami procesu, niezależnie od wyniku sprawy strony, która przed wytoczeniem powództwa zaniechała próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyliła się od udziału w niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze i przez to przyczyniła się do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy (art. 458¹²).

XXXV. w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych dodaje się art. 10a dotyczący ponownego wprowadzenia „Sadów gospodarczych”, co jest wynikiem ponownego wprowadzenia postępowania gospodarczego.

XXXVI. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 3 w ust. 2 po pkt 1 dodaje się pkt 1a wprowadza się zapis pismo zawierające oświadczenie o rozszerzeniu powództwa lub jego zmianie w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu. Oznacza to konieczność opłacenia rozszerzenia powództwa i konieczność dostosowania ustawy do kodeksu postępowania cywilnego. Do tego dodano art. 25a stanowiący, że opłatę od pisma zawierającego oświadczenie o rozszerzeniu powództwa lub jego zmianie w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu pobiera się w wysokości różnicy między opłatą należną od powództwa rozszerzonego lub zmienionego a opłatą należną sprzed rozszerzenia lub zmiany powództwa, nie niższej jednak niż 30 złotych.

XXXVII. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zmianie ulega art. 13. Dotychczas brzmiał on: Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 złotych. Po nowelizacji: W sprawach o prawa majątkowe pobiera się od pisma opłatę stałą ustaloną według wartości przed-miotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej:
1) do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
2) ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
3) ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
4) ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
5) ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
6) ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
7) ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.

XXXVIII. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zmianie ulega art. 15. Obecnie opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 1.000 złotych, a w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym od 100 złotych do 10.000 złotych. Po zmianie opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 2.000 złotych, a w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym od 300 złotych do 20.000 złotych.

XXXIX. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych dodaje się art. 25b. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia albo zarządzenia.

XL. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych uchyla się art. 28 dotyczący opłat w postępowaniu uproszczonym.

XLI. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 29 podnosi się opłaty z 2.000 zł do 5.000 zł za:
1) rozwiązanie spółki;
2) wyłączenie wspólnika ze spółki;
3) uchylenie uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki;
4) stwierdzenie nieważności uchwały wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia spółki;
5) ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwały organu spółki;
6) uchylenie uchwały zgromadzenia obligatariuszy;
7) stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia obligatariuszy.

XLII. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 34a wprowadza się opłatę stałą w kwocie 100 złotych od każdej osoby, której wniosek dotyczy, pobiera się od wniosku o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub strony, jeżeli wniosek został złożony po zatwierdzeniu planu rozprawy.

XLIII. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 44 podnosi się opłaty z 60 zł do 100 zł za:
1) założenie księgi wieczystej;
2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;
3) odłączenie nieruchomości lub jej części;
4) sprostowanie działu I-O;
5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
6) dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i art. 43.

XLIV. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 49 podnosi się opłaty z 50 zł do 100 zł za:
1) stwierdzenie nabycia spadku;
2) zabezpieczenie spadku;
3) sporządzenie spisu inwentarza;
4) odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

XLV. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 77 zmienia się opłaty. Dotychczas opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt:
1) poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu,
2) odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności,
3) odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności,
4) zaświadczenia
– pobierało się w kwocie 6 złotych za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu.

Natomiast opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia pobiera się w wysokości 15 złotych za zapis.

Po zmianie pobierać się w kwocie 20 złotych za każde rozpoczęte 10 stron wydanego dokumentu, zaś opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia pobierać się w kwocie 20 złotych za każdy wydany informatyczny nośnik danych.

XLVI. w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych dodaje się art. 77a. Zgodnie z nim nie pobiera się opłaty od pierwszego wniosku o wydanie na podstawie akt odpisu orzeczenia kończącego postępowanie z klauzulą wykonalności, złożonego przez stronę, która wszczęła postępowanie.

XLVII. w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych w art. 3 dostosowuje się ustawę do „doręczeń komorniczych”. Na zlecenie sądu albo wniosek powoda zobowiązanego przez sąd na podstawie art. 139¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego – osobiście doręcza bezpośrednio adresatowi zawiadomienia sądowe, pisma procesowe oraz inne dokumenty sądowe za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty, albo stwierdza, że adresat pod podanym adresem nie zamieszkuje. Na zlecenie podmiotu, o którym mowa w pkt 1, podejmuje czynności zmierzające do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata

XLVIII. w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych dodaje się art. 3a:
1. Doręczenia, o którym mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1, komornik dokonuje w terminie 14 dni od dnia otrzymania zlecenia.
2. Jeżeli adresata nie zastano przy próbie doręczenia, komornik ustala, czy adresat zamieszkuje pod wskazanym adresem. W tym celu komornik może żądać niezbędnych informacji od podmiotów wymienionych w art. 761 § 11 pkt 13 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego pod rygorem przewidzianym w art. 762 tej ustawy. Treść dokonanych ustaleń komornik wciąga do protokołu, do którego przepis art. 809 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.
3. Jeżeli próba doręczenia okaże się bezskuteczna, a zgodnie z ustaleniami komornika adresat zamieszkuje pod podanym adresem, w oddawczej skrzynce pocztowej adresata umieszcza się zawiadomienie o podjętej próbie doręczenia wraz z informacją o możliwości odbioru pisma w kancelarii komornika oraz pouczeniem, że należy je odebrać w terminie 14 dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. Jeżeli pod wskazanym adresem zastano dorosłego domownika adresata, o możliwości odbioru pisma poucza się dodatkowo tego domownika. W przypadku bezskutecznego upływu terminu do odbioru pisma, pismo uważa się za doręczone w ostatnim dniu tego terminu, a komornik zwraca pismo podmiotowi zlecającemu doręczenie informując go o dokonanych ustaleniach oraz o dacie doręczenia.
4. Jeżeli próba doręczenia okaże się bezskuteczna, a zgodnie z ustaleniami komornika adresat nie zamieszkuje pod wskazanym adresem, komornik zwraca pismo podmiotowi zlecającemu doręczenie informując go o dokonanych ustaleniach. To samo dotyczy przypadku, gdy komornikowi mimo podjęcia wymaganych czynności nie udało się ustalić, czy adresat zamieszkuje pod wskazanym adresem.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, komornik udziela podmiotowi zlecającemu informacji o dokonanych ustaleniach przez nadesłanie kopii protokołu.

XLIX. w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych dodaje się art. 3b: W przypadku zwrotu przez komornika pisma, o którym mowa w art. 3a ust. 4, podmiot zlecający może wystąpić do tego komornika z wnioskiem o podjęcie czynności zmierzających do ustalenia aktualnego adresu za-mieszkania adresata. W tym celu komornik może żądać niezbędnych informacji od podmiotów wymienionych w art. 761 § 11 pkt 3–6 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

L. Pełny tekst nowelizacji dostępny jest na stronie Internetowego Systemu Aktów Prawnych: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001469

W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.