Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zatarcia skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2020 r., SK 26/16 orzeczono, że:

Art. 106a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444, ze zm.) jest zgodny z:
a) art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
b) art. 30 oraz art. 40 zdanie pierwsze Konstytucji,
c) art. 41 ust. 1, art. 47 i art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Orzeczenie zapadło większością głosów.

Zdanie odrębne do wyroku zgłosił sędzia TK Andrzej Zielonacki.

Art. 106a k.k. stanowi, że nie podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.

Przepis stanowi wyjątek od zasady zacierania się przestępstw (usuwania ich z karty karnej z Krajowego Rejestru Karnego).

Jednocześnie w tym samym dniu Trybunał Konstytucyjny wydał postanowienie sygnalizacyjne w sprawie S 4/20, sygnalizując Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej konieczność rozważenia stosownej modyfikacji regulacji prawnej zawartej w art. 106a k.k. z uwagi na pewne mankamenty przepisu.

W ocenie Trybunału ustawodawca powinien jednak odstąpić od swoistego „automatyzmu” art. 106a k.k. w odniesieniu do spraw nietypowych, a które znane są judykaturze karnej. Chodzi tu przede wszystkim o sytuacje, gdy formalnie doszło do przestępstwa z art. 200 § 1 k.k., jednakże były to:
– obcowanie płciowe lub inna czynność seksualna pomiędzy młodocianym (np. siedemnastolatkiem) a osobą prawie piętnastoletnią za obopólną, świadomą zgodą;
– obcowanie płciowe lub inna czynność seksualna pomiędzy pełnoletnim a osobą poniżej piętnastego roku życia za obopólną, świadomą zgodą, w sytuacji gdy osoba nieletnia świadomie wprowadziła w błąd odnośnie do swojego wieku, zaś jej warunki psychofizyczne uzasadniały przeświadczenie, że ukończyła piętnaście lat.

Jak wskazano w uzasadnieniu postanowienia, „W związku z powyższym wydaje się zasadne zmodyfikowanie art. 106a k.k. w ten sposób, aby w opisanych wyżej przypadkach zatarcie skazania mogło nastąpić na wniosek skazanego po upływie określonego terminu i po spełnieniu przez niego przepisanych prawem wymogów. Choć Trybunał nie przesądza, jak taka regulacja powinna wyglądać szczegółowo, to jako punkt wyjścia dla ustawodawcy przy podjęciu prac legislacyjnych może wskazać art. 90 § 1 i 3 k.k. z 1932 r. oraz art. 115 k.p.k. z 1928 r. w pierwotnym brzmieniu”.

W przypadku chęci uzyskania dodatkowej, bardziej szczegółowej analizy konkretnego przypadku, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.